Spagaat

Naast wat het coronavirus aanricht aan een mensenlichaam, veroorzaakt het nog vele andere moeilijkheden, zowel in de maatschappij als op persoonlijk vlak. In de maatschappij, die al zo gepolariseerd is, waar nuance zo al moeilijk te vinden is, krijg je grote groepen believers en non-believers – ontkenners in dit geval – met daarnaast onwetenden, schouderophalers, en ja ook wel mensen die nuanceren. Op de sociale media zijn het vooral mensen uit de twee eerste groepen die van zich laten horen, waarbij, naar mijn gevoel, de ontkenners het luidste roepen, al of niet in grove taal.  Bij elke verandering, bij elke aanpassing van de coronamaatregelen, wordt ook luid geroepen dat ze ten eerste te streng zijn en ten tweede niet (meer) te begrijpen of te volgen zijn. Wat mij betreft: ik zeg niet dat alle maatregelen even nuttig of doeltreffend zijn, maar moeilijk te begrijpen of te volgen vind ik ze niet. Over het algemeen wordt ook gevonden dat deze crisis overroepen is, dat het lang niet zo erg is als ‘de overheid’ ons wil laten geloven. Ondertussen stijgen de ziekenhuisopnames en zie je artsen die op TV komen vertellen dat ze in hun ziekenhuis – meestal stadsziekenhuizen – aan de limiet zitten qua bezetting van de voorziene covid-19 bedden om nog de andere patiënten te kunnen blijven verder helpen; dat ze al covid-19 patiënten doorverwijzen naar andere ziekenhuizen. Hier tegenover wordt dan door sommigen de griep geplaatst: 'men gaat toch ook niet zo paniekerig om met de jaarlijkse griepepidemie, waarbij eveneens mensen sterven'.  Het verschil is echter dat er een griepvaccin bestaat. Dat vaccin zit niet altijd juist, want men moet gokken welke stam er elk jaar de ronde zal doen, maar toch, heel dikwijls – niet altijd – kan het vaccin veel ernstige griepgevallen voorkomen. Voor het coronavirus bestaat nog geen vaccin en, zeker in de eerste golf, vielen besmette mensen op korte tijd bij wijze van spreken gewoon dood neer, ook als ze tot in het ziekenhuis geraakten. Dat is ondertussen gebeterd. Er is nog geen echt medicijn maar er zijn medicijnen die de zieken iets gemakkelijker door hun ziekte kunnen helpen.  Het feit dat men in ‘normale’ tijden niet zo strikt omgaat met een mogelijke griepinfectie is voor mij geen valabel argument om dat nu ook niet te doen. Ook in die zogenaamd normale tijden vind ik het niet kunnen dat men gaat werken, ergens op bezoek gaat, gaat sporten, zieke kinderen naar school stuurt, enzovoort, wanneer men een ‘griepje’ onder de leden heeft. Ik heb altijd gevonden dat het getuigt van weinig respect voor de medemens. Iemand vergeleek de situatie zelfs met kanker: “ik ga mijn leven toch niet veranderen omdat ik kanker zou kunnen krijgen.”  Het is appelen met peren vergelijken. Een getuigenis van iemand die op een IC werkt: “Op intensieve zorgen hebben we zowel patiënten met griep gehad als met het coronavirus. Geloof me als ik zeg dat coronavirus 10 keer erger is. Plus het feit dat er nog geen vaccin is. Jij en ik zullen het ervaren als een serieuze griep, maar voor mensen met slecht immuunsysteem of medische voorgeschiedenis is het dodelijk. De respiratoire impact, wat het met de longen doet, hebben we nog nooit gezien bij een griep. Mensen zijn wekenlang beademd.” Mensen horen ook wat in hun eigen visie past, zoals bij de volgende uitspraak. Een getuigenis van iemand die op spoed werkt: “Ik heb de indruk dat het virus muteert en dat de ziekte meer evolueert naar een zeer zware griep. En er is nu al betere respons op de ziekte, zoals o.a. het onmiddellijk toedienen van bloedverdunners. Maar het blijft nog altijd een zware ziekte.” Eerst en vooral is er het woordje ‘indruk’, dat hier heel belangrijk is, maar genegeerd wordt. Verder hoort de ene persoon: het evolueert naar een griep, terwijl de andere hieruit begrijpt dat het een ‘zeer zware’ griep lijkt en dus erger is dan een griep. Wie gelijk heeft zal later blijken wanneer de doden geteld en vergeleken worden, hoewel ook daar de ontkenners nu al reserves hebben, want: ‘wie zegt dat de cijfers juist zijn?’. Ook over de collateral damage – de nevenschade – zijn verschillende opinies. Sommige hameren alleen maar op wat de maatregelen doen met het psychisch welzijn van de mensen, met de financiële toestand van vele ondernemers. Desastreus! Anderen wijzen erop dat indien er geen maatregelen zouden zijn, de schade nog veel groter en het heropleven van de economie nog veel moeilijker zou zijn dan nu, mét de maatregelen. Veel mensen willen terug naar vroeger, naar vóór corona. Maar als de geschiedenis - in het algemeen – iets leert is het wel dat terugkeren naar een vorige toestand nooit gebeurt. We zullen, als maatschappij, maar ook persoonlijk, een nieuw evenwicht moeten zoeken tussen aan de ene kant onze vrijheid en wat we zelf willen, en aan de andere kant wat goed is voor onze kwetsbare naasten, voor de ganse maatschappij en niet te vergeten voor de staat van het milieu hier op onze aardkloot. Want dit virus staat niet op zichzelf; het is een onderdeel van de wereld waarin wij leven. En dan is er nog het geklaag, in en buiten de sociale media. Vroeger, ja ik weet het … ik word oud … zeiden mijn ouders, wanneer wij geen zin hadden in iets wat op tafel stond: “denk aan al die kindjes die geen eten hebben”. Deze houding zou ons nog steeds kunnen helpen … eens denken aan en dankbaar zijn voor wat we wél nog allemaal hebben en kunnen, en eens denken aan al die mensen die veel minder hebben en kunnen. Eens stilstaan bij het leed van alle mensen die dierbaren hebben verloren, soms in onmenselijke omstandigheden en dankbaar zijn dat we zelf voorlopig nog geen naasten hebben verloren aan deze ziekte. En zo kom ik bij het persoonlijke vlak. Ik heb weet van minstens één vriendengroep die uiteen is gevallen door het wel of niet volgen van de maatregelen. Enkele mensen die tot een risicogroep behoren wilden dat de anderen in de groep daar rekening mee hielden en de regels zouden volgen. Die anderen lachten de risicogroep uit en veegden hun voeten aan de regels. Gevolg: echte ruzie en vrienden die nu geen vrienden meer zijn. Ouders die tot een risicogroep behoren durven hun kinderen niet meer thuis uit te nodigen omdat ze vrezen dat deze misschien risicogedrag vertonen want hun kinderen vinden de coronacrisis overroepen en de maatregelen vrijheidsbeperkend. In beide gevallen zie je dat de prioriteit gelegd wordt bij de eigen zogenaamde vrijheid en niet bij het welzijn van kwetsbare vrienden of geliefden; en zeker niet bij het welzijn van de gemeenschap, de maatschappij. Het weegt zwaar wanneer iemand merkt waar (uiteindelijk) de prioriteiten van vrienden of familie liggen. Ik ben zelf ook jong geweest en ik begrijp dat tijd relatief is. Hoe jonger je bent, of misschien zelfs hoe jonger jij je voelt, hoe verder weg ‘volgende maand’ of ‘volgend jaar’ lijkt. Koppel dat aan een wereld waar alles instant is, waar alles direct kan, of in ieder geval kon verkregen worden, dan krijgen de mensen een moeilijke les voorgeschoteld. Die les heet “geduld”. Het is een les die al heel lang uit de mode is. Net zoals het woord ‘deugd’ ook uit de mode is; want “geduld is een schone deugd” leerden we vroeger. Naast de hele coronasituatie op zich, maakt de spagaat waarin een aantal mensen, waaronder ikzelf, zich bevinden, het leven op het ogenblik zwaar en uitdagend, maar ook leerzaam en als laatste: oog-openend. Ook al wil je dat, waar je blik nu op valt, soms liever niet zien.